Ritsen: over flexibel en autonoom samenwerken

Organisaties hebben de neiging om zichzelf op te pompen; ze halen steeds meer kennis en mensen in huis vanuit de overtuiging dat stilstand achteruitgang is. Maar als je alles zelf doet, wordt het steeds lastiger om mee te bewegen met snel veranderende markten en klantwensen. Het kan anders.

Door Insights practitioner Patrick van der Spank

Door samenwerkingsverbanden aan te gaan die snel kunnen worden op- en afgeschaald, blijft elke partij doen waar ze écht goed in is en kan een organisatie met haar samenwerkingspartners snel inspelen op elke verandering. Groei door samen sterker te worden in plaats van uit te dijen. We zouden deze aanpak ‘ritsen’ kunnen noemen: het succesvol laten samenwerken van verschillende autonome partijen.

De ritssluiting als metafoor 

De ritssluiting is een mooie metafoor voor sterke en tegelijkertijd flexibele partnerships:

Een rits kan snel dicht en ook snel weer open; zo kun je als organisatie effectief inspelen op veranderingen en daadwerkelijk resultaat behalen uit de samenwerking.
De stofsoort aan weerszijden van de rits is niet zo belangrijk, de schakels passen naadloos in elkaar en maken een sterke verbinding; verschillen in cultuur, belangen en/of werkwijze mogen er zijn, elke partij behoudt zijn identiteit.
Elke schakel is onmisbaar en symboliseert een succesfactor voor een goede samenwerking; dit betekent dat elke schakel op de andere partij afgestemd moet zijn om perfect in elkaar te kunnen passen.

Bij ritsen behouden alle partijen hun identiteit. Door zorgvuldig op elkaar af te stemmen en met elkaar te verbinden gaan ze autonome, flexibele samenwerkingsverbanden aan.

Een stevige sluiting flans je niet zomaar in elkaar

Het is zaak om de samenwerking goed voor te bereiden en alle onderdelen helder te krijgen. Partijen moeten écht goed nadenken over wie ze zijn, wat ze willen, waarom ze dat willen en hoe ze dat denken te bereiken. Pas als beide partners dit duidelijk gedefinieerd en met elkaar besproken hebben, kunnen ze concreet invulling gaan geven aan de samenwerking. Zo wordt het risico op misverstanden of problemen minimaal.

9 schakels 

Een degelijke ritssluiting kent 9 schakels die symbool staan voor belangrijke succesfactoren van een duurzame en flexibele samenwerking waarin beide partijen autonoom zijn en krijgen wat ze nodig hebben:

Business case: Waarom wil je samenwerken? Wat gaat dat betekenen?
Cultuur: Hoe ziet je organisatiecultuur eruit en hoe die van de andere partij?
Strategie: Hoe stem je strategische kaders op elkaar af?
Afspraken en contracten: Wat mag je wél, en vooral ook níet van elkaar verwachten?
Processen: Hóe werken we samen?
Opdrachtnemer- en opdrachtgeverschap: Wie heeft welke rol? Een duidelijke roldefiniëring per onderdeel of proces is cruciaal.
Kwaliteitsbeheer: Ben je in staat om (samen) fouten te maken, te ontwikkelen en te groeien?
Informatievoorziening: Hoe zorg je ervoor dat elke samenwerkingspartner op het juiste moment over die informatie beschikt die hij nodig heeft om de juiste dingen te doen?
Techniek: Wat zit er onder de motorkap? Hebben we de juiste informatiesystemen en/of techniek in huis om te kunnen samenwerken en leveren conform de afspraken?

Doen waar je goed in bent 

Het concept van ritsen is in feite simpel: je blijft doen waar je ijzersterk in bent en waar nodig doe je een beroep op andere partijen. Zo kun je als organisatie adequaat meebewegen met veranderingen en blijf je strak in je vel. Groeien zonder uitdijen. Samenwerken met behoud van identiteit en flexibiliteit.

Een Afrikaans spreekwoord luidt: ‘Wil je snel gaan, ga dan alleen; wil je ver komen, ga dan samen.’ Ritsen betekent dat je je pad soms alleen bewandelt en soms samen. Dankzij het concept van ritsen kun je dus beide bereiken: zowel snel als ver!