HR als boter tussen de poffertjes
De ware revolutie in het nieuwe organiseren vindt plaats buiten de grenzen van organisaties. Dat betekent ook voor HR een nieuwe rol.
Berenschot-directeur Ber Damen stelt in de HRMscope dat de hiërarchische hark in organisaties plaatsmaakt voor een veel plattere pannenkoek als verschijningsvorm. Het paradigma dat Damen aanhangt stopt bij de grenzen van een organisatie. De transitie van hiërarchisch naar plat is maar de helft van het verhaal. Wie het aandurft om ook de organisatie zelf als verschijningsvorm los te laten, ziet dat de platte organisatie niet zozeer een eindpunt is, maar hooguit een tussenstop.
Poffertjesmodel
Er zal steeds vaker sprake zijn van kleine bedrijven en zelfstandigen die tijdelijk gaan samenwerken om een project, een offerte, een missie te volbrengen en ondertussen ook in andere samenstellingen hun doelen proberen te realiseren. Laat ik hier na het pannenkoekmodel het poffertjesmodel introduceren. Karl Weick heeft het in 1976 al over ‘loosely coupled systems’. Met meer dan 1 miljoen ZZP’ers is er sprake van een ontelbaar aantal losjes aan elkaar gekoppelde entiteiten met een onnavolgbare organisatiekracht, inclusief aanpassingsvermogen en responsiveness.
Kwaliteit en benodigde competenties worden in het poffertjesmodel niet langer weggeorganiseerd in systemen, maar komen door onderlinge aanbevelingen van mens tot mens vanzelf bovendrijven.
Het vaste arbeidscontract op basis van uren maakt plaats voor flexibele inhuur. Die zal gebaseerd zijn op het werkelijke waarde kunnen toevoegen in een gegeven situatie. Bezit van een bedrijfspand maakt plaats voor de beschikking over werkplekken. Contacten gaan belangrijker worden dan contracten. Het gaat niet meer om vastleggen, maar om losmaken. Klassieke organisaties maken plaats voor situationeel organiseren.
Slimme bedrijfjes
In het poffertjesmodel is HR niet langer een staffunctie, maar werkt HR als de boter tussen de poffertjes. Werving, planning, flexwerkpools en mobiliteit worden opgepakt door slimme bedrijfjes die in de samenwerking tussen de kleine ondernemingen hun waarde weten te leveren. Leiderschap is in het poffertjesmodel voor iedereen toegankelijk: degene die functionele en betekenisvolle verbindingen tussen de poffertjes tot stand weet te brengen, is voor die verbindingen de leider. De leider die de juiste poffertjes bij elkaar weet te leggen, bakt ze – in grote gezamenlijkheid – waarschijnlijk het bruinst.
Guido van de Wiel is organisatiepsycholoog en directeur/eigenaar van organisatieadviesbureau Wheel Productions. Hij houdt zich onder meer bezig met storytelling in organisaties. Altijd al een boek willen schrijven? Voor professionals die niet de tijd of de capaciteit hebben, schrijft Guido van de Wiel als ghostwriter 'managementboeken op maat'.
Guido is coach bij de business schools Rotterdam School of Management en Tias. Daarnaast is hij verbonden aan Verdraaide Organisaties en de Veranderbrigade. Eind 2015 is hij uitgeroepen tot 'Trendwatcher of the Year 15-16'.
Guido heeft voor HRcommunity verschillende interviews afgenomen met visionairs op het gebied van nieuw leiderschap en sociale innovatie. Deze interviews zijn gebundeld in het boek Innoveerkracht.
