Maak ruimte voor de transformationele leider!
We hebben steeds meer behoefte aan handvatten om onze snel veranderende omgeving te begrijpen en te kunnen beïnvloeden. Dit vraagt om goed leiderschap, maar wat is nu precies een goede leider en waarom noemen we de ene persoon charismatisch en de ander een middelmatige manager?
Door Jo Krill
Leiderschap gericht op korte versus lange termijn
De traditionele visie op leiders – speciale mensen die de koers aangeven, de belangrijke beslissingen nemen, de troepen leiden – is diep geworteld in een individualistisch en niet-systeemgericht wereldbeeld. Vooral in onze westerse wereld zijn leiders vaak ‘helden’. Grote mannen of vrouwen die in tijden van crisis het roer in handen nemen. Dergelijke mythen versterken de gerichtheid op de korte termijn. Dit is zeker de opvatting van Peter Senge in zijn boek De vijfde discipline. Terwijl we ons meer op de lange termijn zouden moeten richten. Kijk naar de recente economische crisis en stel de vraag of die door leiderschap met de focus op korte of lange termijn (mede) zal zijn veroorzaakt. Veel leiders hebben zich blindgestaard op de gewenste resultaten op de korte termijn, aandeelhouderswaarde stond en staat bij velen nog steeds centraal. Maar deze – ook wel Angelsaksisch genoemde – kijk op economie gaat vaak voorbij aan de belangen van andere partijen (medewerkers, klanten, leveranciers en de samenleving). Gelukkig zien we de ommekeer: leiderschap gericht op de lange termijn, op duurzaamheid, op continuïteit en rekening houdend met een diversiteit van belangen stijgt in aanzien.
Transactionele en transformationele leiders
De huidige tijd kenmerkt zich door twee typen leiders. We zien de transactionele leiders; zij werken op basis van geven en nemen, straffen en belonen en command and control. Hiërarchie is belangrijk en medewerkers weten wie de baas is. De tweede groep bestaat uit de transformationele leiders; zij werken op basis van heldere principes en emotionele intelligentie en ondersteunen medewerkers bij transformatie ofwel het benutten van hun potentieel. In dit verband citeer ik graag Goethe: ‘Behandel een mens zoals hij is en je zult zien dat hij zal blijven zoals hij was; behandel een mens voor wat hij zou kunnen zijn en hij zal zo worden als hij zou kunnen zijn.’ Geef daarom ruim baan aan de transformationele leiders!
Om echt effectief te zijn, moeten onze transformationele leiders:
- bereid zijn om te luisteren, af te stemmen en te veranderen
- emotioneel competent zijn
- zowel ‘hard skills’ als ‘soft skills’ inzetten
- objectieve en subjectieve benaderingen even waardevol vinden
Vrijwilligerswerk als leerschool
Leiders moeten inspireren, motiveren en mensen stimuleren hun eigen talenten optimaal te benutten. En transformationeel leiderschap is dan de beste methode. Hoe word je een transformationeel leider? Kies voor vrijwilligerswerk. Dat is volgens mij de beste leerschool. In die organisaties bestaat nauwelijks hiërarchie en alleen via gezag en authenticiteit dwing je respect af bij de volgers. Zo kun je als leider in je vrije tijd uitermate innovatief zijn en jezelf optimaal prepareren.
Dit artikel verscheen eerder op Insights on Topic
Mensen helpen hun volledige potentieel aan talenten en kwaliteiten te ontsluiten, is wat ons drijft in het werk dat wij doen. Al meer dan tien jaar werkt Insights Benelux met de methodiek en programma’s van Insights Discovery. Met behulp van een eenvoudige en aansprekende kleurentaal geven we inzicht in gedragsvoorkeuren en leggen we de basis voor diverse ontwikkelprogramma’s waarmee managers, medewerkers en teams hun interactie, samenwerking en performance kunnen versterken. Samen met een groeiende community van inmiddels ruim 1300 Insights practitioners werken we met passie aan de ontwikkeling van individuen, teams en organisaties.
In het programma Insights On Topic werkt de community van Insights practitioners samen rondom een actueel thema op het gebied van Learning & Development. Inspirerende publicaties die voortkomen uit dit programma zijn te vinden op www.insightsontopic.com
