Het implementeren van Passend Onderwijs is een interessante HR-casus. Scholen hebben sinds 2014 een onderwijs- en zorgplicht. Dat betekent dat zij verantwoordelijk zijn om alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden.

Leidinggevenden beraden zich voortdurend op kansen-horizons. Zij richten kerncompetenties op het realiseren van die horizons. Die competenties bestaan uit processen, technologieën en talenten. Het zijn de duurzame succesvoorwaarden, terwijl producten en diensten de korte termijn vormen.

Steunberen geven aan een kerkgebouw tegendruk. Ze voorkomen dat het interieur van gewelven en luchtbogen naar buiten perst. Een totale ineenstorting zou dan het rampzalige gevolg zijn. Ook steunberen van een samenleving voorkomen instorting. En hoe zit dat met organisaties?

Kille bedrijfskundige benaderingen en het boekhoudkundig denken zijn dominant in de zorg. Budgetten, uurtarieven, productienormen, procesbeschrijvingen, verantwoordingsrapportages en noem maar op. Dit leidt niet tot meer kwaliteit voor de cliënt of tot een toename van de mate van zinbeleving. Hoe wordt het werk dan wél weer zinvol gemaakt?

Peter van den Boom pleit ervoor om de organisatie niet slechts instrumenteel te bekijken, maar als sociaal verband. Hij bespreekt drie krachtige mechanismen om 'zo zijn onze manieren' te legitimeren: hints, verhalen en voorstellingen. Met deze mechanismen vindt overdracht van cultuur aan nieuwelingen plaats.

Cultuur bestaat uit twee lagen aldus Peter van de Boom: redeneerpatronen en symbolische uitingsvormen. De functie van cultuur is om een sociale orde te bewerkstelligen.

Peter van den Boom gaat in dit artikel in op het menselijk kompas. We moeten niet te veel sturen en reglementeren. Van den Boom haalt onder andere de Belgische Nobelprijswinnaar Prigogine aan die baanbrekend onderzoek verrichtte naar orde uit chaos.

Het veranderen van een organisatiecultuur is een ingewikkeld proces. Peter van den Boom betrekt de ideeën van de Franse filosoof Levinas erbij. In zijn filosofisch denken staat de Ander altijd centraal.

Door uiteenlopende belangen en aandachtspunten in de zorg verstaan bestuurders en zorgverleners elkaar steeds minder. Het bestuur staat primair voor ondernemerschap en praat over contractering, concurrentie, productie en rendement. Zorgverleners gebruiken andere woorden. Voor hen geldt sensitiviteit en bekommernis. Zij werken vanuit de grondslag waarin een medemens centraal staat. Taal creëert verschillende gevoelswerelden en betekenissen; dus subculturen. De beide subculturen bevinden zich soms ver van elkaar.

Tijdsdruk ontwricht menige organisatie. Gemakkelijke oplossingen werken zelden. Toch is effectief ingrijpen waarbij duurzame oplossingen worden gevonden heel goed mogelijk. De hr-adviseur moet zich echter goed bewust zijn van de eigen rol hierbij.